Dit onderzoek pijlt naar de ontwikkelingen van de marges die de Nederlandse banken nemen op de hypotheekmarkt. Het onderzoek vormt onderdeel van het bredere onderzoek naar de mate van concurrentie op de hypotheekmarkt. De bancaire sector speelt een belangrijke rol in het functioneren van het economische verkeer in het algemeen.
Gevolg van kredietcrisis
De marktstructuur van de bankensector in Nederland is de laatste jaren ingrijpend veranderd. Belangrijkste oorzaak is de kredietcrisis. Verschillende buitenlandse banken hebben tijdens de crisis de Nederlandse markt verlaten. Fortis en ABN AMRO zijn gefuseerd en zijn in sterk gereduceerde vorm eigendom van de Nederlandse Staat geworden.
Vanwege de ontvangen staatssteun hebben ING, ABN AMRO, Fortis en AEGON van de Europese Commissie voorwaarden opgelegd gekregen.
Verschillende berichten uit de media wijzen erop dat de hypotheekmarkt mogelijk niet optimaal werkt. De financieringskosten voor banken zouden de afgelopen 2 jaar flink gedaald zijn. Deze lagere kosten zouden echter niet doorgerekend worden naar de consument.
Bovendien zijn de hypotheekrentes in Nederland erg hoog in vergelijking met de rest van Europa. Belangrijke reden hiervoor is de afgenomen concurrentie op de hypotheekmarkt.
Vereniging Eigen Huis (VEH) heeft het zelfs over de mogelijkheid van verboden prijsafspraken.
Reactie NVB
Volgens de Nederlandse Vereniging van Banken(NVB) hebben de kortetermijnrentes zoals Euribor– of ECB-rentes maar beperkt invloed op de hoogte van hypotheekrente (gezien het langetermijn karakter van hypotheekverstrekking).
Ook wijst de NVB op ontwikkelingen op de kapitaalmarkt.
De NVB geeft aan dat de kosten van lenen op de kapitaalmarkt hoog zijn omdat banken de investeerders moeten vergoeden voor het hoge risico van banken. Het aantrekken van geld is volgens de NVB ook duurder geworden.
Bijkomend stelt de NVB dat het verstrekken van hypotheken risicovoller is geworden. De NVB stelt ook dat een bepaalde marge moet genomen worden op hypotheken zodat de personeelskosten worden terugverdiend.
Cijfers
In Nederland hebben ongeveer 3,5 miljoen huishoudens een hypotheek afgesloten, op een totaal van bijna vier miljoen eigen woningen.
De totale waarde van de hypotheken aan gezinnen (589.532 miljoen euro in 2008) uitgedrukt als een percentage van het Nederlandse bruto binnenland product (BBP) bedraagt 99%. Dit cijfers laat zien dat een gebrekkige marktwerking in de hypotheekmarkt grote gevolgen kan hebben voor de Nederlandse economie.
