De hypotheekrenteaftrek is al decennia een vast onderdeel van de Nederlandse belastingwet. Voor veel huiseigenaren levert het honderden euro’s belastingvoordeel per maand op. Maar tegelijk kost de regeling de overheid jaarlijks meer dan 11 miljard euro.
Geen wonder dat de hypotheekrenteaftrek een van de heetste hangijzers in de verkiezingsstrijd van 2025 is. Sommige partijen willen er koste wat kost vanaf blijven, anderen zien juist afbouw of afschaffing als een noodzakelijke stap voor een eerlijkere woningmarkt.
Wat betekenen deze plannen voor jou als huiseigenaar, starter of huurder? En hoe verdelen de partijen zich? We zetten het op een rij.
In het kort
Hypotheekrenteaftrek kost de overheid meer dan 11 miljard euro per jaar.
Partijen zijn sterk verdeeld: sommige willen de regeling behouden, anderen willen afbouw of afschaffing.
Voor huiseigenaren kan dit honderden euro’s verschil maken in maandlasten.
Starters worden het hardst geraakt door afbouw, omdat zij nog weinig hebben afgelost.
Huurders profiteren indirect als de opbrengsten worden gebruikt voor belastingverlaging of woningbouw.
Maximale hypotheek berekenen?
Vind de laagste rente voor jouw situatie. Of je nu je eerste woning wil kopen, toe bent aan de volgende stap, overwaarde wilt opnemen of oversluiten met de laagste maandlasten
Inhoudsopgave
Waarom hypotheekrenteaftrek zo’n heet hangijzer is
De hypotheekrenteaftrek is ooit ingevoerd om eigenwoningbezit te stimuleren. Wie een huis koopt, mag de betaalde rente aftrekken van het belastbaar inkomen. Dat scheelt fors in de maandlasten.
Maar er is ook veel kritiek. Onder meer De Nederlandsche Bank (DNB), het IMF en de OESO pleiten al jaren voor afbouw. Volgens hen maakt de regeling woningen duurder en vergroot ze de kloof tussen kopers en huurders.
Politiek ligt de kwestie gevoelig. Voorstanders wijzen op het voordeel dat miljoenen huiseigenaren voelen. Tegenstanders benadrukken dat huurders juist benadeeld zijn: zij betalen bij hetzelfde inkomen vaak meer belasting, omdat ze geen rente kunnen aftrekken.
Hoe partijen erover denken in 2025
Partijen zijn sterk verdeeld over de toekomst van de hypotheekrenteaftrek. Een deel wil de regeling volledig behouden, een ander deel wil beperking of versobering, en weer anderen willen afbouw of zelfs volledige afschaffing.
Hieronder een overzicht van de standpunten per partij:
PVV
Standpunt: Behouden
Toelichting: PVV stelt dat de hypotheekrenteaftrek niet mag worden aangetast. Volgens de partij blijft de regeling volledig bestaan.
GroenLinks/PvdA
Standpunt: Geleidelijke afbouw
Toelichting: Wil de hypotheekrenteaftrek langzaam afbouwen en tegelijk het eigenwoningforfait verlagen. Ook pleiten zij voor langere looptijden (40 jaar) en meer ruimte om af te lossen.
CDA
Standpunt: Afbouw met belastingverlaging
Toelichting: CDA wil de hypotheekrenteaftrek stap voor stap afbouwen, maar tegelijk de inkomstenbelasting evenredig verlagen.
VVD
Standpunt: Behouden
Toelichting: VVD wil de hypotheekrenteaftrek in stand houden en wijst daarnaast op het maximeren van de stijging van de OZB om woonlasten te beperken.
D66
Standpunt: Geleidelijke afschaffing
Toelichting: D66 wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afschaffen. De vrijgekomen miljarden worden ingezet voor lastenverlichting via een verzilverbare heffingskorting en woningbouw.
JA21
Standpunt: Behouden
Toelichting: JA21 ziet het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek als een “schijnoplossing” en wil de regeling behouden.
SP
Standpunt: Beperken
Toelichting: SP wil de hypotheekrenteaftrek behouden tot de grens van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Voor duurdere woningen wordt de aftrek afgeschaft.
BBB
Standpunt: Behouden
Toelichting: BBB verzet zich tegen verdere afbouw of afschaffing. Volgens de partij leidt dit tot hogere woonlasten en biedt het geen echte oplossing voor de woningmarkt.
FVD
Standpunt: Behouden
Toelichting: FVD wil geen verdere afbouw. Als dat toch gebeurt, moeten huiseigenaren worden gecompenseerd.
SGP
Standpunt: Versoberen, niet afschaffen
Toelichting: SGP staat open voor beperkte versobering, zoals beperken tot starters of de NHG-grens. Wel moet dit gepaard gaan met lastenverlichting (zoals afschaffen eigenwoningforfait).
Volt
Standpunt: Snelle afbouw
Toelichting: Volt wil de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk afbouwen en de eigen woning geleidelijk naar box 3 verplaatsen.
ChristenUnie
Standpunt: Geleidelijke afbouw
Toelichting: ChristenUnie wil de hypotheekrenteaftrek de komende decennia geleidelijk afbouwen. Tegelijkertijd schaffen zij het eigenwoningforfait af over de eerste miljoen euro.
Partij voor de Dieren
Standpunt: Beperken
Toelichting: PvdD wil hypotheekrenteaftrek behouden tot €350.000. Voor bedragen daarboven wordt de aftrek stapsgewijs afgeschaft.
Overzicht: partijen verdeeld in drie kampen
Kijkend naar de verkiezingsprogramma’s zijn de partijen grofweg in drie kampen te verdelen:
Partijen die de hypotheekrenteaftrek willen behouden
PVV, VVD, BBB, JA21 en FVD zien de regeling als een hoeksteen van betaalbaar wonen. Zij stellen dat afschaffen de lasten voor miljoenen Nederlanders fors verhoogt, zonder dat de woningmarkt er eerlijker van wordt.
Partijen die de regeling willen beperken of versoberen
SP, Partij voor de Dieren en SGP willen de hypotheekrenteaftrek niet volledig schrappen, maar wel doelgerichter inzetten. Denk aan een aftrek alleen tot de NHG-grens of tot €350.000, of uitsluitend voor starters.
Partijen die kiezen voor afbouw of afschaffing
GroenLinks/PvdA, CDA, D66, Volt en ChristenUnie pleiten voor geleidelijke of snelle afbouw. Hun argument: de hypotheekrenteaftrek jaagt de huizenprijzen op en bevoordeelt kopers boven huurders. De vrijgekomen miljarden willen zij inzetten voor lastenverlichting of woningbouw.
In een grafiek of schema is in één oogopslag te zien hoe de politieke scheidslijnen lopen: rechts-conservatieve partijen neigen naar behoud, terwijl linkse en progressieve partijen juist voor afbouw of afschaffing kiezen.
Wat betekent dit voor jouw portemonnee?
De keuze voor behoud of afschaffing van de hypotheekrenteaftrek raakt direct je maandlasten.
- Starters: hebben het meest te verliezen bij afbouw. Omdat zij in de eerste jaren vooral rente betalen, profiteren ze maximaal van de aftrek. Als dat wegvalt, stijgen hun netto maandlasten fors.
- Doorstromers: merken de gevolgen minder sterk, zeker als hun hypotheekrente laag is of als ze al een flink deel hebben afgelost.
- Huurders: profiteren indirect. Bij afbouw kan de overheid de miljarden die vrijkomen gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen of om meer huurwoningen te bouwen.
Een berekening van financieel adviseur Van Bruggen laat zien dat de netto hypotheeklast bij een gemiddelde hypotheek van €363.000 in tien jaar tijd zo’n €200 per maand hoger uitvalt bij volledige afbouw. Voor de meeste huishoudens blijft dit volgens hem “behapbaar”, zeker als inkomens in die periode meegroeien.
Gevolgen voor de woningmarkt
Wat de hypotheekrenteaftrek precies doet met de huizenprijzen, daarover verschillen de meningen.
- Voorstanders van afbouw zeggen dat de regeling de prijzen kunstmatig hoog houdt: doordat kopers meer kunnen lenen, bieden ze ook meer. Minder of geen aftrek zou leiden tot lagere prijzen of in elk geval minder snelle stijging.
- Critici wijzen erop dat de woningnood in Nederland vooral wordt veroorzaakt door een tekort aan woningen. Zolang dat probleem niet wordt opgelost, zal afschaffing weinig effect hebben op de prijzen.
Wel is duidelijk dat huurders baat kunnen hebben bij afbouw. Als huizenprijzen minder hard stijgen, vertaalt zich dat uiteindelijk ook in lagere huren in de vrije sector.
Conclusie: wat kun je verwachten na de verkiezingen?
De hypotheekrenteaftrek blijft een splijtend onderwerp in de Nederlandse politiek. Waar rechts-conservatieve partijen als PVV, VVD, BBB, JA21 en FVD pleiten voor behoud, kiezen progressieve partijen als GroenLinks/PvdA, D66, Volt en ChristenUnie voor geleidelijke of snelle afbouw. Daar tussenin zitten partijen als SP, PvdD en SGP, die de regeling willen beperken tot starters of betaalbare woningen.
Wat de uitkomst ook wordt, één ding is zeker: de hypotheekrenteaftrek verandert niet in één klap. Elke vorm van afbouw gebeurt stap voor stap, gespreid over meerdere jaren. Toch is de kans groot dat huiseigenaren in de komende decennia te maken krijgen met hogere lasten, terwijl huurders juist wat lucht kunnen krijgen via lagere belastingen of betaalbaardere woningen.
Tip: volg de partijstandpunten goed als de verkiezingen dichterbij komen. Zeker als je plannen hebt om een huis te kopen, kan dit honderden euro’s verschil maken in je maandlasten.
Maximale hypotheek berekenen?
Vind de laagste rente voor jouw situatie. Of je nu je eerste woning wil kopen, toe bent aan de volgende stap, overwaarde wilt opnemen of oversluiten met de laagste maandlasten
Geef een reactie