Loopt je rentevaste periode af? Dan sta je op een belangrijk keuzemoment. Je hypotheekrente gaat veranderen en dat heeft direct invloed op je maandlasten. Veel mensen zetten automatisch een handtekening onder het voorstel van de bank. Zonde, want juist nu heb je meer vrijheid dan je denkt.
Aan het einde van de rentevaste periode mag je boetevrij kiezen: je rente verlengen, overstappen naar een andere geldverstrekker of (extra) aflossen. Welke optie het beste is, hangt af van jouw situatie, je hypotheek en je toekomstplannen.
In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat het einde van de rentevaste periode betekent, wat er precies gebeurt en waar je op moet letten. Zo weet je straks welke keuze bij jou past en voorkom je dat je ongemerkt te veel betaalt.
In het kort
Aan het einde van je rentevaste periode krijg je een nieuw rentevoorstel van je geldverstrekker.
Je hebt dan drie keuzes: je hypotheek verlengen, boetevrij oversluiten of (extra) aflossen.
Doe je niets, dan wordt je hypotheek meestal automatisch verlengd met een nieuwe rentevaste periode.
Dit is hét moment om te checken of je rente omlaag kan, bijvoorbeeld door een lagere risicoklasse.
Ook veranderingen in je leven of woningwaarde kunnen invloed hebben op wat voor jou de beste keuze is.
Maximale hypotheek berekenen?
Vind de laagste rente voor jouw situatie. Of je nu je eerste woning wil kopen, toe bent aan de volgende stap, overwaarde wilt opnemen of oversluiten met de laagste maandlasten
Inhoudsopgave
- Wat betekent het einde van de rentevaste periode?
- Wat gebeurt er als je rentevaste periode afloopt?
- Welke keuzes heb je aan het einde van de rentevaste periode?
- Hypotheek verlengen: waar moet je op letten
- Hypotheek oversluiten: wanneer is dat interessant?
- Controleer je rentevoorstel (checklist)
- Speciale situaties
- Kosten & belasting
- Conclusie
Wat betekent het einde van de rentevaste periode?
De rentevaste periode is de tijd waarin je hypotheekrente vaststaat. Bijvoorbeeld 10, 15 of 20 jaar. Tijdens die periode verandert je rente niet, ook niet als de marktrente stijgt of daalt.
Aan het einde van die periode loopt die afspraak af. Je oude rente stopt dan en je geldverstrekker bepaalt een nieuwe rente, gebaseerd op de rentestand van dat moment. Dat betekent niet dat je hypotheek stopt, maar wél dat je opnieuw moet kiezen hoe je verdergaat.
Belangrijk om te weten:
- Je hypotheek blijft gewoon doorlopen.
- Alleen de rente en rentevaste periode staan opnieuw ter discussie.
- Dit moment komt automatisch, je hoeft je hypotheek niet opnieuw aan te vragen.
Een paar maanden vóór de einddatum stuurt je geldverstrekker een voorstel. Dat voorstel vormt het startpunt voor jouw keuze. In de volgende stap kijken we wat er dan precies gebeurt en wat je kunt verwachten.
Wat gebeurt er als je rentevaste periode afloopt?
Ongeveer drie maanden voordat je rentevaste periode afloopt, krijg je automatisch een nieuw rentevoorstel van je geldverstrekker. Daarin staat tegen welke rente en voor welke rentevaste periodes je je hypotheek opnieuw kunt vastzetten.
In dat voorstel zie je meestal:
- meerdere rentevaste periodes (bijvoorbeeld 5, 10 of 20 jaar)
- het bijbehorende rentepercentage
- het nieuwe bruto maandbedrag
Vanaf dat moment heb je een paar maanden de tijd om een keuze te maken. Dat is belangrijk, want doe je niets, dan gaat de geldverstrekker er vaak vanuit dat je akkoord bent. Je hypotheek wordt dan automatisch verlengd, meestal met dezelfde rentevaste periode als voorheen, maar tegen de nieuwe rente.
Dit is ook het moment waarop je zonder boete mag overstappen naar een andere geldverstrekker of extra kunt aflossen. Die vrijheid heb je maar tijdelijk. Laat je de deadline voorbijgaan, dan zit je weer vast aan een nieuwe rentevaste periode.
Daarom is het slim om dit voorstel niet alleen te bekijken, maar ook te controleren of het écht bij je past. In de volgende sectie zetten we de keuzes die je nu hebt overzichtelijk op een rij.
Welke keuzes heb je aan het einde van de rentevaste periode?
Als je rentevaste periode afloopt, heb je meer vrijheid dan op andere momenten. Je zit nergens aan vast en mag zonder boete opnieuw kiezen. In grote lijnen zijn er drie mogelijkheden.
Je hypotheek verlengen bij je huidige geldverstrekker
Je gaat akkoord met het rentevoorstel dat je hebt gekregen. Je kiest een nieuwe rentevaste periode en je hypotheek loopt verder zoals die nu is. Dit is de makkelijkste optie, maar niet altijd de voordeligste.
Je hypotheek oversluiten naar een andere geldverstrekker
Je sluit een nieuwe hypotheek af en lost daarmee je huidige hypotheek af. Omdat je rentevaste periode is afgelopen, mag dit boetevrij. Soms levert dit een lagere rente of betere voorwaarden op, maar je krijgt wel te maken met extra kosten.
Is je woning in de afgelopen jaren meer waard geworden? Dan kan er overwaarde zijn. Die overwaarde kun je bij oversluiten soms gebruiken om je hypotheek gunstiger in te richten, bijvoorbeeld met een lagere rente of extra ruimte voor een verbouwing of verduurzaming.
(Extra) aflossen
Heb je spaargeld, een schenking of een erfenis? Dan kun je (een deel van) je hypotheek aflossen zonder boete. Dat verlaagt je maandlasten en kan er ook voor zorgen dat je in een lagere risicoklasse valt, met een lagere rente als gevolg.
Is je woning meer waard geworden, dan heb je mogelijk overwaarde. Die overwaarde kun je niet direct gebruiken om af te lossen, maar ze kan wél invloed hebben op de rente die je betaalt, omdat de verhouding tussen je hypotheek en de woningwaarde verbetert.
Welke keuze het beste is, hangt af van je hypotheek, je inkomen en wat je belangrijk vindt: gemak, lage maandlasten of flexibiliteit. In de volgende secties gaan we dieper in op de eerste twee opties en laten we zien waar je per keuze op moet letten.
Hypotheek verlengen: waar moet je op letten
Je hypotheek verlengen lijkt vaak de meest logische keuze. Het kost weinig moeite en je hoeft geen nieuwe hypotheek af te sluiten. Toch is het slim om niet alleen naar het rentepercentage te kijken.
Welke rentevaste periode past bij jou?
Bij verlengen moet je opnieuw kiezen hoe lang je de rente vastzet. Een langere rentevaste periode geeft meer zekerheid over je maandlasten, maar je zit er ook langer aan vast. Een kortere periode heeft vaak een lagere rente, maar brengt meer risico met zich mee als de rente later stijgt. De juiste keuze hangt af van hoeveel zekerheid je wilt en hoeveel ruimte je hebt in je budget.
Klopt de rente bij jouw woning en hypotheek?
De rente in het voorstel is niet alleen gebaseerd op de marktrente. Ook de verhouding tussen je hypotheek en de waarde van je woning speelt mee. Is je woning meer waard geworden of heb je extra afgelost, dan kan je in een lagere risicoklasse vallen. Dat kan zorgen voor een lagere rente, maar dat wordt niet altijd automatisch meegenomen.
Past je hypotheekvorm nog bij je situatie?
Bij verlengen blijft je hypotheekvorm meestal hetzelfde. Dat is niet altijd een probleem, maar het is wel goed om even stil te staan bij de gevolgen. Bij sommige hypotheekvormen kan een lagere rente bijvoorbeeld anders uitpakken voor je maandlasten dan je verwacht. Kijk daarom niet alleen naar de rente, maar naar het totale maandbedrag.
Door deze drie punten te checken, maak je een bewuste keuze in plaats van een snelle. In de volgende sectie kijken we wanneer oversluiten interessant kan zijn (en wanneer juist niet).
Maximale hypotheek berekenen?
Vind de laagste rente voor jouw situatie. Of je nu je eerste woning wil kopen, toe bent aan de volgende stap, overwaarde wilt opnemen of oversluiten met de laagste maandlasten
Hypotheek oversluiten: wanneer is dat interessant?
Oversluiten vraagt meer regelwerk dan verlengen, maar kan juist aan het einde van je rentevaste periode veel opleveren. Dit is het moment waarop je vrij kunt vergelijken en opnieuw kunt kiezen.
Als je duidelijk lagere maandlasten kunt krijgen
Oversluiten is vooral interessant als een andere geldverstrekker een aanzienlijk lagere rente biedt dan je huidige bank. Omdat je rentevaste periode is afgelopen, betaal je geen boete. Wel krijg je te maken met kosten, zoals advies-, taxatie- en notariskosten. Die kosten moeten zich terugverdienen via een lagere maandlast. Dat lukt vaak als het renteverschil groot genoeg is.
Als je woning meer waard is geworden
Is je huis in waarde gestegen of heb je flink afgelost? Dan kan er overwaarde zijn. Bij oversluiten wordt opnieuw gekeken naar de verhouding tussen je hypotheek en de woningwaarde. Daardoor kun je in een lagere risicoklasse terechtkomen, wat een lagere rente kan opleveren. Soms ontstaat er ook ruimte om je hypotheek anders in te richten, bijvoorbeeld met extra budget voor een verbouwing of verduurzaming.
Als je je hypotheek wilt aanpassen
Oversluiten is niet alleen een rentekeuze. Het is ook hét moment om je hypotheek aan te passen aan je huidige leven. Denk aan een andere hypotheekvorm, andere voorwaarden of meer flexibiliteit. Dat kan prettig zijn als je situatie is veranderd, bijvoorbeeld door gezinsuitbreiding, een andere baan of plannen voor de toekomst.
Oversluiten is dus vooral interessant als het financiële voordeel opweegt tegen de extra kosten, of als je meer wilt dan alleen een nieuwe rente. In de volgende sectie laten we zien hoe je een rentevoorstel slim controleert, zodat je geen kansen mist.
Controleer je rentevoorstel (checklist)
Het rentevoorstel van je geldverstrekker lijkt vaak duidelijk, maar bevat niet altijd de beste optie voor jouw situatie. Gebruik deze checklist om te controleren of het voorstel echt klopt (en of je geen geld laat liggen).
Klopt de rente bij jouw woningwaarde?
De rente die je betaalt hangt mede af van de verhouding tussen je hypotheek en de waarde van je woning. Is je huis meer waard geworden of heb je extra afgelost? Dan kan je in een lagere risicoklasse vallen, met een lagere rente. Controleer of dit in het voorstel is meegenomen. Dat gebeurt niet altijd automatisch.
Is de gekozen rentevaste periode logisch voor jou?
In het voorstel staan vaak meerdere looptijden. Kijk niet alleen naar de laagste rente, maar ook naar wat dat betekent voor je maandlasten en je zekerheid. Een iets hogere rente kan soms rust geven als je je maandlasten stabiel wilt houden.
Kijk naar het totale maandbedrag, niet alleen de rente
Let op wat je straks elke maand betaalt. Bij sommige hypotheekvormen verandert niet alleen de rente, maar ook andere onderdelen van je maandlast. Het totaalbedrag zegt meer dan het rentepercentage alleen.
Wat gebeurt er als je niets doet?
Controleer wat er gebeurt als je niet op tijd reageert. Vaak wordt je hypotheek dan automatisch verlengd met een nieuwe rentevaste periode. Dat kan prima zijn, maar alleen als je die keuze bewust maakt.
Is dit hét moment om iets te veranderen?
Sta even stil bij je plannen. Wil je verbouwen, verduurzamen of extra aflossen? Of verwacht je dat je inkomen verandert? Dit is het moment waarop aanpassingen mogelijk zijn zonder boete.
Door deze checklist langs te lopen, krijg je snel inzicht in of verlengen logisch is of dat verder kijken verstandig is. In de volgende sectie gaan we in op speciale situaties, waarin andere aandachtspunten gelden.
Speciale situaties
Niet elke hypotheek reageert hetzelfde op het einde van de rentevaste periode. In sommige situaties is extra opletten nodig, omdat een lagere rente of automatische verlenging anders kan uitpakken dan je verwacht.
Aflossingsvrije hypotheek
Bij een aflossingsvrije hypotheek rekenen geldverstrekkers vaak een rente-opslag. Die opslag kan bij het verlengen van de rente hoger worden dan je gewend was. Dat merk je direct in je maandlasten.
Heb je in de afgelopen jaren afgelost of is je woning meer waard geworden? Dan is het verstandig om te controleren of die opslag nog terecht is. Soms kun je besparen door dit opnieuw te laten beoordelen of door (een deel van) de hypotheek aan te passen.
(Bank)spaarhypotheek
Bij een (bank)spaarhypotheek werkt een lagere rente anders. Daalt de rente, dan daalt meestal ook de rente die je krijgt over het spaargedeelte. Om het eindbedrag te halen, moet je dan meer sparen per maand.
Het gevolg kan zijn dat je netto maandlasten stijgen in plaats van dalen. Kijk daarom altijd naar het totaalbedrag van rente én spaarinleg, en niet alleen naar het rentepercentage in het voorstel.
Oudere leeftijd of (bijna) met pensioen
Nadert je pensioen of ben je al met pensioen? Dan kijkt de geldverstrekker anders naar je inkomen. Verlengen bij je huidige geldverstrekker is vaak eenvoudiger dan oversluiten, omdat er meestal geen nieuwe inkomenstoets nodig is.
Toch kan het zinvol zijn om te bekijken of je rentevaste periode nog past bij deze levensfase, bijvoorbeeld met meer zekerheid over vaste lasten.
Na 10 jaar of richting het einde van de looptijd
Veel mensen komen na 10 jaar voor het eerst op dit keuzemoment uit. Dat is vaak ook het moment waarop de woning flink in waarde is gestegen. Dat kan invloed hebben op je rente en je mogelijkheden.
Loopt je hypotheek richting het einde van de totale looptijd, bijvoorbeeld na bijna 30 jaar, dan gelden soms andere regels voor de rentevaste periode. Ook dan is het belangrijk om goed te kijken wat verlengen voor je maandlasten betekent.
In deze situaties loont het extra om niet automatisch akkoord te gaan met het voorstel. In de volgende sectie kijken we naar de kosten en belastingzaken die een rol spelen bij verlengen of oversluiten.
Kosten & belasting
Aan het einde van je rentevaste periode kun je veel regelen zonder boete, maar gratis is het niet altijd. De kosten en fiscale gevolgen verschillen per keuze.
Kosten bij verlengen
Verleng je je hypotheek bij je huidige geldverstrekker, dan zijn er meestal geen advies-, taxatie- of notariskosten. Je accepteert een nieuw rentevoorstel en klaar. Dat maakt verlengen laagdrempelig. Let wel op: als je méér wilt aanpassen dan alleen de rente, kunnen er alsnog kosten ontstaan.
Kosten bij oversluiten
Bij oversluiten sluit je een nieuwe hypotheek af. Je betaalt dan meestal:
Deze kosten verdien je alleen terug als je maandlasten voldoende dalen of als je betere voorwaarden krijgt. Daarom is het belangrijk om het totale plaatje te bekijken, niet alleen de nieuwe rente.
Belasting en hypotheekrenteaftrek
Verandert je rente, dan verandert ook je hypotheekrenteaftrek. Een lagere rente betekent minder aftrek, wat invloed heeft op je netto maandlasten. Maak je gebruik van een voorlopige teruggave? Dan is het slim om die aan te passen aan je nieuwe situatie.
Bij sommige hypotheekvormen of bij betalingsachterstanden kan een verlenging of wijziging ook fiscale gevolgen hebben. Dat is geen reden tot paniek, maar wel een reden om hier bewust bij stil te staan voordat je een keuze maakt.
Als je kosten en belasting meeneemt in je afweging, voorkom je verrassingen achteraf. In de conclusie zetten we alles nog één keer overzichtelijk bij elkaar, zodat je met vertrouwen je keuze kunt maken.
Conclusie
Het einde van je rentevaste periode is geen formaliteit, maar een belangrijk keuzemoment. Je hypotheekrente verandert en daarmee ook je maandlasten. Juist nu heb je de vrijheid om zonder boete te kijken wat het beste bij jouw situatie past.
Voor de één is verlengen de meest logische keuze, voor de ander biedt oversluiten of extra aflossen meer voordeel. Door je rentevoorstel kritisch te bekijken, rekening te houden met je woningwaarde en stil te staan bij je toekomstplannen, voorkom je dat je automatisch kiest voor een optie die niet optimaal is.
Neem daarom even de tijd, loop de belangrijkste aandachtspunten na en maak een bewuste keuze. Dat geeft rust en vaak ook lagere maandlasten voor de jaren die komen.
Maximale hypotheek berekenen?
Vind de laagste rente voor jouw situatie. Of je nu je eerste woning wil kopen, toe bent aan de volgende stap, overwaarde wilt opnemen of oversluiten met de laagste maandlasten